«Παιδία όσο και να προσπαθήσαμε, δεν τα καταφέραμε… Δεν μπορούμε να μείνουμε άλλο μαζί….» – (διαζύγιο)
Oι γονείς που βιώνουν εντάσεις στο γάμο τους, αποτελούν λανθασμένα πρότυπα για τα παιδία τους, κυρίως σε ότι αφορά τις σχέσεις τους με τους άλλους.
Τα παιδιά που βλέπουν τη μητέρα και το πατέρα τους να συμπεριφέροντε ο ένας στον άλλο με επιθετικότητα, εριστικότατα ή περιφροσύνη είναι αρκετά πιθανό να έχουν δυσκολίες στις σχέσεις τους με τους φίλους τους και αργότερα με τους συντρόφους τους.
Εξίσου επιβλαβείς επίδραση στα παιδία έχει η κατάσταση κατά την όποια οι γονείς είναι αδιάφοροι και απαθείς ο ένας προς τον άλλον. Με άλλα λόγια δεν είναι το διαζύγιο που πληγώνει τα παιδία άλλα η κακή επικοινωνία που μπορεί να υπάρξει μεταξύ των συζύγων και πριν το διαζύγιο.
Είναι σημαντικό να διευκρινίσουμε ότι δεν παρουσιάζουν προβλήματα συμπεριφοράς ή ψυχικής υγείας όλα τα παιδία που βιώνουν διάλυση της οικογένειας τους.
Προστατευτικοί παράγοντες είναι η ιδιοσυγκρασία, η αυτοεκτίμηση και η εικόνα που έχει για τον εαυτό του, η καλή ποιότητα της σχέσης ανάμεσα στους γονείς, η παρουσία σημαντικών προσώπων που λειτουργούν υποστηρικτικά (συγγενείς, αδέλφια, συνομήλικοι) και η προσαρμογή των ίδιων των γονιών στο διαζύγιο.
Όσο πιο μικρά είναι τα παιδιά τόσο πιθανότερο είναι να νιώθουν τα ίδια ενοχές για το διαζύγιο , να νομίζουν ότι επειδή ήταν «κακά» παιδιά ή επειδή « κούρασαν» τους γονείς τους φεύγει ο ένας από τους δύο. Όταν οι γονείς έχουν πλέον αποφασίσει ότι θα χωρίσουν και είναι σίγουρο ότι αυτό επιθυμούν, είναι πολύ σημαντικό μέσα σε ένα πνεύμα συνεργασίας να έχουν κοινή στάση ως προς τα παιδιά τους.
Πιο συγκεκριμένα θα πρέπει να εξηγήσουν από κοινού με ήπιο τρόπο τι συμβαίνει. Oτι δηλαδή οι δυο τους δεν μπορούν να συνεχίσουν να είναι μαζί και ότι υπάρχουν λόγοι για τους όποιους συμβαίνει αυτό, οι οποίοι θα γίνουν κατανοητοί με τον καιρό. Οι γονείς θα πρέπει να δώσουν σε αυτή την συζήτηση τη σοβαρότητα που της αρμόζει.
Να εκφράσουν την απογοήτευση τους και το πώς νιώθουν και οι δύο για την εξέλιξη αυτή στην σχέση τους. «Δεν επιθυμούσαμε κάτι τέτοιο, όταν πριν χρόνια ερωτευτήκαμε, παντρευτήκαμε και ύστερα αποκτήσαμε εσάς… Κρίνουμε ότι είναι προτιμότερο να ζούμε χώρια πάρα μαζί και με συνεχείς διαφωνίες και εντάσεις. Έτσι πιστεύουμε ότι μπορούμε να είμαστε καλύτεροι γονείς.»
Να τα διαβεβαιώσουν ότι εξακολουθούν να είναι γονείς τους όπως και πριν, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι δεν θα είναι πλέον σύζυγοι και ότι θα τα αγαπούν και θα είναι δίπλα τους σε κάθε χαρά ή λύπη τους. Να τους πουν ότι δεν είναι τα ίδια υπεύθυνα για το χωρισμό τους γιατί πολλά παιδιά συνδέουν το χωρισμό των γονιών τους με κάτι που τα ίδια έκαναν (μια αταξία κτλ).
Να τα ενθαρρύνουν να εκφράσουν τα συναισθήματα τους και να διατυπώσουν ερωτήσεις στις όποιες θα πρέπει να δίνουν όσο το δυνατό ξεκάθαρες απαντήσεις. Να συζητήσουν για τις αλλαγές που θα συμβούν στη ζωή τους, αφού προηγουμένως έχουν διευθετήσει πρακτικά ζητήματα: που θα μένουν, με ποιον θα μένουν πως θα επικοινωνούν με το γονέα που δεν θα μένει μαζί τους.
Οι γονείς παρακινούμενοι από την ένοχη τους ότι πλήγωσαν τα παιδία τους με την απόφαση τους να χωρίσουν συχνά υποκύπτουν και δίνουν στα παιδιά περισσότερη εξουσία από όσο πρέπει. Τα αποτελέσματα είναι σύγχυση και ενθάρρυνση διάφορων φαντασιώσεων για το πώς θα μπορούσαν να βοηθήσουν τη σχέση των γονιών να αποκατασταθεί. Τα παιδιά έτσι αρχίζουν μια αγωνιώδη προσπάθεια να τα «ξαναφτιάξουν» στους γονείς τους και αναλώνουν πολλή ψυχική ενέργεια.
Οι γονείς θα πρέπει να ενημερώνουν (δάσκαλους , συγγενείς, φίλους) για το διαζύγιο και να πουν στο παιδί ότι όλοι είναι ενημερωμένοι, ενθαρρύνοντας το έτσι να χρησιμοποιήσει τους ανθρώπους στο οικείο περιβάλλον του , για να το συζητήσει αν το χρειαστεί.
Το διαζύγιο τουλάχιστον στη αρχή είναι μια δύσκολη περίοδος για όλους. Εάν όμως υπάρξει καλή συνεργασία μεταξύ των γονέων, είναι ίσως λιγότερο επιβλαβές για την ψυχική υγεία ενός παιδιού από την συνέχιση μιας συνύπαρξης που θα έχει συνεχή και σοβαρά προβλήματα στα οποία εκτίθενται τα παιδία!
