
Παιδί και χρήμα: Καλλιεργώντας μια υγιή σχέση
Πότε θα πρέπει το παιδί μας να αποκτήσει σχέση με το χρήμα; Πότε θα πρέπει να αρχίσει να διαχειρίζεται δικά του χρήματα; Και με ποιους τρόπους μπορούμε να διδάξουμε στα παιδιά τη λειτουργία και σωστή διαχείριση του χρήματος; Αυτά είναι μερικά ερωτήματα που προβληματίζουν τους γονείς και δικαιολογημένα βέβαια γιατί η σωστή διαπαιδαγώγηση των αυριανών καταναλωτών ξεκινάει από την κούνια.
Η επαφή του παιδιού με το χρήμα
Αν και μπορεί να μην είναι σε θέση να διαχειριστεί το χρήμα από πολύ νεαρή ηλικία, το παιδί αρχίζει να έχει τριβή με τον όρο «χρήμα» από πολύ νωρίς. Συνοδεύει τους γονείς του στα ψώνια, τους ακούει να αναφέρουν το χρήμα και τη χρήση του στο σπίτι (π.χ., «πρέπει να πληρωθούν οι λογαριασμοί», «δεν μας φτάνουν τα χρήματα για να το πάρουμε αυτό», «αγόρασα αυτό κι εκείνο», ή «πλήρωσα τόσα» κλπ). Ακόμη μπορεί να γνωρίζει ότι οι ορισμένοι συγγενείς του δίνουν φακελάκι με χρήματα ως δώρο για τα γενέθλια του ώστε να πάρουν οι γονείς ή το ίδιο το παιδί ότι χρειάζεται. Έτσι σιγά σιγά το παιδί αρχίζει να αντιλαμβάνεται τη λειτουργία του χρήματος στη ζωή μας και ότι οτιδήποτε χρειαζόμαστε δεν μας χαρίζεται αλλά θα πρέπει να το «αγοράσουμε» χρησιμοποιώντας χρήματα. Ωστόσο οι γονείς αποτελούν το πρώτο και βασικό μοντέλο προς μίμηση στη μετέπειτα σχέση που το παιδί θα έχει με το χρήμα.
Δίνοντας το σωστό παράδειγμα
Το παιδί θα πρέπει να μάθει το μέτρο στο χρήμα, ούτε την υπερτίμηση αλλά ούτε και την υποτίμηση του. Δεν θέλουμε να εκπαιδεύσουμε μελλοντικούς καταναλωτές που ξοδεύουν το χρήμα αλόγιστα αλλά ούτε και μίζερους τσιγκούνηδες. Για το λόγο αυτό ένας σπάταλος γονέας ή ένας γονέας που αγοράζει πάντα στο παιδί ότι δει και ζητήσει δεν θα αποτελέσει υγιές πρότυπο όπως κι ούτε ένας γονέας με το άκρος αντίθετο παράδειγμα.
Μεγαλώνοντας τα παιδιά μπορούν να μάθουν περισσότερα για την αξία του χρήματος και τη χρήση του. Σ ‘αυτό μπορούμε να βοηθήσουμε εμείς οι γονείς δίνοντας τους ένα κουμπαρά και αργότερα ανοίγοντας ένα δικό τους λογαριασμό στην τράπεζα όπου μπορούν να αποταμιεύουν τα δικά τους χρήματα. Καλό θα ήταν επίσης να δίνονται κίνητρα στο παιδί να αγοράζει κάτι που θέλει με δικά του χρήματα που φύλαξε μετά από κάποιο χρονικό διάστημα έτσι ώστε να αντιληφθεί καλύτερα τις έννοιες «αποταμιεύω», «αγοράζω», «πληρώνω», «αξία» και «τιμή».
Το χαρτζιλίκι
Το παιδί αρχίζει να χρησιμοποιεί και να διαχειρίζεται καλύτερα το χρήμα όταν πάει στο σχολείο. Από την πρώτη τάξη του δημοτικού καλείται να μάθει να καλύπτει δικά του καθημερινά έξοδα με την αγορά κολατσιού από το κυλικείο του σχολείου αλλά και άλλων μικρών εξόδων που απαιτούνται στην μικρή σχολική κοινωνία όπως έξοδα εξωσχολικών εκδρομών και άλλων δραστηριοτήτων. Μαθαίνει επίσης να αποταμιεύει σε δικό του προσωπικό λογαριασμό μια φορά την εβδομάδα με το σχολικό ταμιευτήριο.
Μόλις αντιληφθούμε ότι το παιδί μας είναι σε θέση να διαχειρίζεται από μόνο του τα χρήματα για τα καθημερινά του έξοδα, θα ήταν χρήσιμο να του δώσουμε ένα συγκεκριμένο χαρτζιλίκι ως εβδομαδιαίο εισόδημα το οποίο μπορεί σιγά σιγά να μεγαλώνει μαζί με το παιδί και τις ανάγκες του έτσι ώστε να καλύπτει περισσότερες δραστηριότητες (π.χ., τα έξοδα μιας βόλτας ή εξόδου όπως το φαγητό, το ποτό, ή το εισιτήριο για το σινεμά κλπ).
Η συστηματική εφαρμογή ενός προσωπικού χαρτζιλικιού είναι ιδιαίτερα σημαντική γιατί μ’ αυτό δίνουμε στο παιδί κάποια προσωπική ευθύνη και έλεγχο που καλλιεργούν την τόσο την αυτονομία και ανεξαρτησία του όσο και την αυτοπειθαρχία του.