Πώς να μιλήσετε σε ένα παιδί για τον εκφοβισμό…
Εκδηλώσεις βίας έχουν παρατηρηθεί από πολύ παλιά με διαφορετικές μορφές: σωματική, λεκτική, ψυχολογική, σεξουαλική ή βανδαλισμός. Μία από αυτές τις εκδηλώσεις βίας είναι και ο εκφοβισμός (bullying). Ο εκφοβισμός αναφέρεται σε επιθετική, σκόπιμη πράξη, η οποία ασκείται από ένα ισχυρότερο άτομο ή ομάδα ισχυρότερων ατόμων σε ένα άτομο πιο αδύναμο.
Κάποια παιδιά είναι θύματα εκφοβισμού χωρίς να υπάρχει προφανής λόγος. Κάποια άλλα βρίσκονται στο στόχαστρο γιατί διαφέρουν σε κάτι από τα υπόλοιπα παιδιά όπως ο τρόπος που μιλάνε, ο τρόπος που περπατούν, το όνομα τους, το χρώμα τους, το ανάστημά τους, τα κιλά τους κ.α.
Από την άλλη υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους μερικά παιδιά γίνονται θύτες. Κάποια βρίσκουν αυτόν τον λανθασμένο τρόπο να είναι δημοφιλή. Για κάποια άλλα πάλι έχει τεράστια σημασία να δείχνουν ότι είναι δυνατά και ότι έχουν τον έλεγχο.
Ο εκφοβισμός είναι μια πολύ δυσάρεστη εμπειρία για τα θύματα, που δηλητηριάζει τη σχολική τους ζωή και μπορεί να έχει τεράστιες συνέπειες στη διάθεση και στη συμπεριφορά τους. Τα παιδιά-θύματα νιώθουν μόνα, δυστυχισμένα, φοβισμένα. Χάνουν την αυτοπεποίθηση τους. Το σχολείο γίνεται ένας χώρος ανασφαλής στον οποίο δεν θέλουν να βρίσκονται. Συχνά κατηγορούν τον εαυτό τους γι’ αυτό που γίνεται και απομονώνονται. Φοβούνται ότι αν κουβεντιάσουν με οποιονδήποτε αυτό που συμβαίνει, θα χειροτερέψει την κατάσταση.
Υπάρχουν κάποιες ενδεικτικές συμπεριφορές που μπορούν να κάνουν έναν γονιό να σκεφτεί ότι το παιδί του μπορεί να είναι θύμα εκφοβισμού:
- Το παιδί ξαφνικά δεν θέλει να πάει σχολείο
- Παραπονιέται ότι είναι άρρωστο
- Επιστρέφει στο σπίτι με σημάδια
- ‘’χάνει’’ το χαρτζιλίκι του
- Δεν θέλει να βγει από το σπίτι
- Έχει επιθετική συμπεριφορά απέναντι στα αδέλφια του
- Πέφτει η σχολική του επίδοση
- Έχει αϋπνίες
- Απομονώνεται από παλιούς φίλους
Από την στιγμή που ο γονιός υποψιαστεί ότι το παιδί του είναι θύμα εκφοβισμού καλό είναι να του απευθύνει μερικές ερωτήσεις:
- Πως ήταν η μέρα σου σήμερα;
- Με ποιους έπαιξες; Τι παιχνίδια παίξατε;
- Σου άρεσαν αυτά τα παιχνίδια;
- Μήπως θα ήθελες να παίζεις με άλλα παιδιά; Υπάρχει κάτι που σε ενοχλεί στη συμπεριφορά αυτών των παιδιών
- Θέλεις να πας στο σχολείο; Υπάρχει κάποια ώρα της ημέρας που σου είναι ιδιαίτερα δυσάρεστη στο σχολείο;
- Θέλεις να καλέσεις κάποιους φίλους για παιχνίδι;
- Υπάρχει κάποιο παιδί που δεν συμπαθείς;
- Ελπίζω να ξέρεις ότι στο σχολείο έχουν όλοι τα ίδια δικαιώματα και ότι πρέπει όλοι να αισθάνονται ασφαλείς…
Εάν ο γονιός λοιπόν αντιληφθεί ότι το παιδί του είναι θύμα θα ήταν καλό να συζητήσει μαζί του και να μάθει όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες. Να του τονίσει ότι όλες οι μορφές βίας είναι απαράδεκτο φαινόμενο. Να τονίσει στο παιδί ότι έχει δικαίωμα να αισθάνεται ασφάλεια στο σχολείο και ότι δεν χρειάζεται να αποδέχεται να του φέρονται με αυτόν τον τρόπο. Να παροτρύνει το παιδί να προσπαθεί να βρίσκεται σε ασφαλή μέρη να μην είναι μόνο του. Οι θύτες δύσκολα ενοχλούν κάποιον που περιτρυγιρίζεται από άλλους. Να καθοδηγήσει το παιδί για το πώς πρέπει να αντιμετωπίσει την κατάσταση.
Συνήθως η καλύτερη τακτική είναι να δείξει ότι δεν ανέχεται αυτή τη συμπεριφορά. Θα πρέπει να πει στο παιδί που τον ενοχλεί ότι δεν του αρέσει αυτό που γίνεται και ότι πρέπει να σταματήσει. Στη συνέχεια να απομακρυνθεί. Είναι αποδοτικότερο να μιλήσει με ήρεμο τόνο. Τα παιδιά που είναι θύτες συχνά θέλουν να δουν ότι μπορούν να αναστατώσουν αυτόν που παρενοχλούν και χάνουν το ενδιαφέρον τους εάν δεν το καταφέρουν αυτό.
Οι γονείς θα πρέπει να ενισχύσει το παιδί στο να συμμετέχει σε ομάδες με κάποιο αντικείμενο ενδιαφέροντος, κάποιο σπόρ, όπου θα του δοθεί η ευκαιρία να γνωρίσει και άλλα παιδιά με παρόμοια ενδιαφέροντα, ώστε να μετριάσει έτσι η απομόνωση του και η στεναχώρια του και να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη στον εαυτό του και η αυτοπεποίθηση του.
