Πώς να διαχειριστείτε καλύτερα το παιδί αυτή τη δύσκολη περίοδο.
Στο πρώτο μέρος του άρθρου με θέμα την προεφηβεία, «Γονείς προ εκπλήξεων: Όταν οι ξαφνικές εξελίξεις μας πιάνουν στο γονεϊκό ρόλο απροετοίμαστους», είχα εξηγήσει τι είναι η προεφηβεία, περιέγραψα τα κυριότερα χαρακτηριστικά της αλλά και τα προβλήματα που είναι δυνατόν να κάνουν την εμφάνισή τους. Στο δεύτερο μέρος του άρθρου, «Πώς προετοιμάζουμε το παιδί για την εφηβεία;», συμπεριέλαβα συμβουλές για τους γονείς σχετικά με την σωστή προετοιμασία του παιδιού για την είσοδό του στην εφηβεία. Στο παρόν κείμενο, το τρίτο και τελευταίο μέρος, ολοκληρώνω το άρθρο με εισηγήσεις για την καλύτερη διαχείριση του παιδιού στην προεφηβεία.
Υπομονή και ψυχραιμία
Παρότι οι συμπεριφορές των παιδιών στην προεφηβεία δυσκολεύουν τους γονείς θα πρέπει εκείνοι να είναι σε θέση να τις αντιμετωπίσουν όσο πιο ομαλά και ανώδυνα γίνεται. Οι γονείς θα πρέπει να δείξετε ιδιαίτερη υπομονή και ψυχραιμία και να μην πανικοβάλλεστε. Αρκεί να γνωρίζουμε ότι σε αυτό το δύσκολο ηλικιακό στάδιο ακόμη και το πιο ήσυχο, φιλικό και υπάκουο παιδί μπορεί να μετατραπεί ξαφνικά σε αντιδραστικό και δύστροπο για κάτι που σ’ εμάς τους μεγάλους μοιάζει να μην έχει και τόση σημασία. Σε αυτή την περίπτωση ίσως ο γονέας να δυσκολευτεί περισσότερο να προσαρμοστεί στις εκρήξεις ενός παιδιού με ήσυχο ταμπεραμέντο.
Διαχειριστείτε τις συγκρούσεις μιλώντας ήρεμα και χαμηλόφωνα, κρατήστε καλή οπτική επαφή κοιτώντας το παιδί στα μάτια όταν του μιλάτε και έχοντας το σώμα σας στραμμένο προς το μέρος του. Έτσι του δείχνετε με τη στάση του σώματός σας ότι ενδιαφέρεστε πραγματικά και του δίνετε όλη την προσοχή σας. Αποφύγετε να βάλετε λάδι στη φωτιά με απειλές, γκρίνιες και προκλητικές κουβέντες. Μην χρησιμοποιείτε λέξεις που πληγώνουν («η γλώσσα τσακίζει κόκκαλα») ή λέξεις που δεν θα θέλατε να χρησιμοποιεί το παιδί σας (έτσι του δίνετε αρνητικό παράδειγμα).
Σημάδια προεφηβείας και η έναρξή τους
Είναι σημαντικό να λάβουμε υπόψη ότι λόγω αυξανόμενων επιρροών στις μέρες μας η προεφηβεία ξεκινάει νωρίτερα από ότι στις προηγούμενες γενιές. Ακόμη και λίγο πριν το τέλος του δημοτικού τα παιδιά ήδη αρχίζουν να βιώνουν αλλαγές στο σώμα (π.χ., ορμονικές αλλαγές, ανάπτυξη μαστών, τριχοφυΐα, έμμηνος ρήση) και στη διάθεσή τους (π.χ., κυκλοθυμία). Είναι τόσες πολλές και τόσο μεγάλες οι αλλαγές που βιώνουν τα παιδιά σε αυτή τη φάση που θα είναι προτιμότερο να του δείξουμε περισσότερη κατανόηση ως ένδειξη υποστήριξης.
Επιρροή συνομηλίκων
Επιρροή συνομηλίκων Πρωτεύοντα ρόλο στη ζωή του προέφηβου παίζουν οι συνομήλικοί του γι’ αυτό και η επιρροή τους σιγά σιγά αυξάνεται. Πρώτα γιατί το παιδί αισθάνεται ασφάλεια με τους συνομήλικους του (βιώνουν τις ίδιες αλλαγές και έχουν τους ίδιους προβληματισμούς με εκείνο) και νιώθει ότι εκείνοι μπορούν να του δείξουν μεγαλύτερη ενσυναίσθηση απ’ ότι οι ενήλικοι γονείς του. Μετά υπάρχει και η ανάγκη να ανήκει στην ομάδα των συνομηλίκων του. Έτσι, μέχρι το παιδί ν’ αρχίσει να αποκτά δική του άποψη και να παίρνει τις δικές του αποφάσεις, οι συνομήλικοί του έχουν το πρώτο λόγο για τη μόδα που ακολουθεί, τα ενδιαφέροντά του, το είδος της μουσικής που ακούει και για άλλα θέματα που το απασχολούν.
Οι γονείς θα πρέπει να κατανοήσουν ότι η διαδικασία αυτή είναι απόλυτα φυσιολογική και θα πρέπει να αποφύγουν να κοντράρονται με το παιδί για τις επιλογές του. Είναι προτιμότερο σε αυτή τη φάση να επιτρέψετε στο παιδί σας να έχει διαφορετική άποψη από εσάς.
Σεβασμός στην ιδιωτική ζωή και στα προσωπικά όρια του παιδιού
Επιτρέψτε στο παιδί μερική ελευθερία εκεί όπου δεν θεωρείτε ότι διατρέχει κάποιο κίνδυνο. Σε αυτές τις ηλικίες ένα παιδί δεν επιθυμεί να παραβιάζονται τα προσωπικά του όρια. Αποφύγετε να διαβάζετε το προσωπικό του ημερολόγιο, μην επιμένετε να σας μιλήσει για τα μυστικά που δεν είναι πρόθυμο να αποκαλύψει και χτυπάτε την πόρτα πριν μπείτε στο δωμάτιό του.
Αν κάτι σας φαίνεται ύποπτο (π.χ., αν διαισθάνεστε ότι το παιδί λέει ψέματα και κρύβει κάτι σημαντικό) τότε εξηγείστε στο παιδί ότι τόσο η ειλικρίνεια όσο και η σωστή επικοινωνία είναι κριτήρια απαραίτητα για να μπορέσετε να του δώσετε όλη την καθοδήγηση και τη στήριξη που χρειάζεται. Διερευνήστε επίσης για ποιο λόγο το παιδί δεν αισθάνεται άνετα να σας πει την αλήθεια. Κάντε την αυτοκριτική σας. Χρειάζεται να είστε ειλικρινείς με τον εαυτό σας. Η υπερβολική αυστηρότητα ή υπερπροστασία φέρνουν συνήθως το αντίθετο αποτέλεσμα.
Φροντίδα για τους γονείς κατά τη βόλτα στο ναρκοπέδιο της προεφηβείας
Αυτή η δύσκολη περίοδος είναι δυνατό να καταβάλει τους γονείς ή και να πυροδοτήσει δικά τους άλυτα θέματα και εσωτερικές συγκρούσεις. Θα ήταν καλό οι γονείς να φροντίσετε τον εαυτό σας με μικρά διαλλείματα, να ασχολείστε με τα δικά σας ενδιαφέροντα αλλά και να έχετε δικό σας υποστηρικτικό δίκτυο. Φροντίστε επίσης να ενημερώνεστε και να διαβάζετε σχετικά άρθρα και βιβλία ή και να ζητάτε τη βοήθεια κάποιου ειδικού, ψυχολόγου-ψυχοθεραπευτή αν χρειαστεί είτε για εσάς είτε για το ίδιο το παιδί αν παρατηρήσετε ανησυχητικές αλλαγές στη διάθεση και στη συμπεριφορά του.
Καλή επιτυχία!
*Διαβάστε επίσης το άρθρο «Αποφεύγοντας τα δέκα πιο σημαντικά λάθη των γονέων»
