
Θυμός
Σε άρθρο της προηγούμενης εβδομάδας «Θυμός: Διαχειριστείτε τον προτού σας χειριστεί!», μιλήσαμε για το θυμό και τα επακόλουθα του. Στο σημερινό άρθρο, ακολουθούν τρόποι αντιμετώπισης και τεχνικές διαχείρισης του θυμού.
Αξιολόγηση της κατάστασης
Επειδή ο θυμός θεωρείται αρνητικό συναίσθημα, μέσα από το κοινωνικό περιβάλλον μαθαίνουμε να μην τον εκφράζουμε. Το αποτέλεσμα είναι να μην μαθαίνουμε πώς να το διαχειριζόμαστε σωστά. Στην πραγματικότητα, ο θυμός είναι ένα συναίσθημα σαν όλα τα άλλα. Δεν είναι ούτε σωστό ούτε λάθος, ούτε καλό ούτε κακό. Αυτό που έχει σημασία είναι να μπορούμε να έχουμε τον έλεγχο της συμπεριφοράς μας και να μάθουμε να τον εκτονώνουμε με τρόπο εποικοδομητικό. Αν υπάρχει πραγματικό πρόβλημα θυμού δεν λύνεται πάντα εύκολα. Χρειάζεται υπομονή, επιμονή και δράση. Το πρώτο βήμα όμως είναι να αναγνωρίσουμε το πρόβλημα.
Ερωτήσεις για αξιολόγηση του θυμού:
- Μήπως θυμώνεις περισσότερο από το κανονικό;
- Μήπως κρατάς μέσα σου θυμό για μεγάλα χρονικά διαστήματα;
- Νιώθεις πως όταν θυμώνεις είσαι «εκτός ελέγχου» και με τρόπο που φοβίζει τους άλλους (π.χ., να φωνάζεις, ή/και να πετάς αντικείμενα);
- Μήπως απομονώνεσαι κοινωνικά ή γίνεσαι επιρρεπής σε ασθένειες εξαιτίας του θυμού;
Εάν ισχύουν τα πιο πάνω τότε ίσως να χρειάζεσαι βοήθεια για την εξεύρεση τρόπων διαχείρισης του θυμού.
Μικρές συμβουλές για την σωστή διαχείριση του θυμού
Αρχικά το πρώτο που πρέπει να κάνουμε είναι μια λίστα με ό, τι μας κάνει να θυμώνουμε. Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ακριβώς τι μας ενοχλεί στο καθένα από αυτά. Μπορεί να αφορά μια άμεση κατάσταση. Μπορεί όμως να αφορά και εκκρεμότητες που έχουν συσσωρευτεί κι έχουν αφήσει άλυτα ζητήματα που μας προκαλούν εκνευρισμό και τελικά καταλήγουν στο εντονότερο συναίσθημα του θυμού.
Αφού ολοκληρώσουμε τη λίστα μας θα πρέπει να υποβάλουμε στον εαυτό μας μερικές ερωτήσεις:
- Αξίζει τον κόπο; Σκέψου τη ρήξη που μπορεί να προκαλέσει ο θυμός σε κάποια σχέση. Σκέψου πόσο μπορεί να φθαρεί η ποιότητα ζωής σου.
- Πόσο λογικά είναι αυτά που σε θυμώνουν; Ποια είναι τα στοιχεία που δείχνουν ότι έχεις δίκαιο; Βάλε τον εαυτό σου στη θέση του άλλου ατόμου. Προσπάθησε να δεις τα πράγματα από την οπτική γωνία του άλλου.
- Πως θα αισθανόσουν αν ήσουν εσύ ο παραλήπτης του θυμού;
- Με ποιους άλλους τρόπους θα μπορούσες να αντιμετωπίσεις την κατάσταση; Αν ένα αγαπημένο σου πρόσωπο βρισκόταν στη θέση σου τι συμβουλές θα του έδινες;
- Μήπως έχεις υπερβολικές απαιτήσεις και προσδοκίες από τον εαυτό σου και από τους γύρω σου; Είναι δυνατόν οι μη ρεαλιστικές και απραγματοποίητες προσδοκίες να οδηγούν σε συχνά ξεσπάσματα θυμού.
- Πώς θα ήταν η ζωή σου χωρίς θυμό; Διερεύνησε τους παράγοντες που θα συμβάλουν στην ευτυχία σου.
Αυτή η τεχνική μπορεί να μην βοηθήσει σ’ όλες τις περιπτώσεις θυμού, επειδή δύσκολα αξιολογούμε με ακρίβεια μια κατάσταση όταν είμαστε θυμωμένοι. Είναι σημαντικό να είμαστε υπομονετικοί και να μην τα βάζουμε κάτω. Αν ο θυμός δεν κατευνάζεται, θα πρέπει να σιγουρευτούμε ότι σκεφτήκαμε αρκετά πάνω σε αυτό ακριβώς που μας ενοχλεί.
Αν ο θυμός αφορά συγκεκριμένο άτομο
Με αυτό το άτομο πρέπει να επεξεργασθείτε το πρόβλημα και τελικά να το λύσετε. Πολύ συχνά διατηρούμε το θυμό και τα συναισθήματα της απογοήτευσης γιατί μπορεί να πιστεύουμε ότι μ’ αυτό τον «μαγικό» τρόπο (κρατώντας μνησικακία) τιμωρούμε το άλλο άτομο. Το βέβαιο είναι ότι το μόνο που πετυχαίνουμε απλά τιμωρούμε και πληγώνουμε τους εαυτούς μας.
Σ’ αυτή την περίπτωση, η σωστή επίλυση του προβλήματος πετυχαίνεται μόνο μέσω της σωστής επικοινωνίας. Ήρεμα και ώριμα να συζητήσουμε το περιστατικό που μας ενόχλησε με το άτομο που το αφορά. Ακόμη θα ήταν σοφό να περιμένουμε πρώτα να καταλαγιάσουν τα έντονα συναισθήματα του θυμού για μια πιο παραγωγική επίλυση. Με τον τρόπο αυτό δεν θα βοηθηθούμε μόνο εμείς αλλά και το άτομο που σχετίζεται με το περιστατικό.