Όλοι οι δρόμοιέχουν φορέσει τα γιορτινά τους με όμορφα χριστουγεννιάτικα λαμπάκια, δέντρα,αγγέλους και φάτνες. Οι χριστουγεννιάτικες μελωδίες άρχισαν να ηχούν παντού.Στους δρόμους, στα ραδιόφωνα και τις τηλεοράσεις. Ταυτόχρονα, έχουμε ήδηαρχίσει να βομβαρδιζόμαστε με γιορτινές διαφημίσεις και τα καταστήματα έχουνετοιμάσει τις βιτρίνες τους για να υποδεχτούν τους χιλιάδες καταναλωτές. Τελικάόμως η όλη ατμόσφαιρα γύρω μας εκπέμπει μηνύματα αγάπης και χαράς και ζούμεόλοι το πραγματικό νόημα των γιορτών, ή μήπως όχι και εκείνο που κυριαρχείαυτές τις μέρες και μας συμπαρασύρει μαζί του είναι το φαινόμενο τουυπερκαταναλωτισμού ενόψει εορτών;
Η απάντηση θεωρώ ότι είναι αυτονόητη. Η περίοδος των γιορτών των Χριστουγέννων και του νέου χρόνου, έχουν προ καιρού χάσει το πραγματικό νόημα τους και όλοι αυτή την περίοδο καταλαμβανόμαστε από το σύνδρομο του υπερκαταναλωτισμού. Τι προκαλεί όμως το φαινόμενο αυτό και πως μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε; Όλα αυτά μας τα απαντούν η ψυχολόγος και διευθύντρια του Κέντρου Προσωπικής Ανάπτυξης και Αυτογνωσίας «Για την Ιθάκη» κ. Άνθια Χριστοδούλου Θεοφίλου, καθώς και η σχολική ψυχολόγος κ. Κωνσταντίνα Ευέλθοντος.
ΑΝΑΓΚΗ ΑΠΟ ΕΝΤΟΝΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ.
Ουπερκαταναλωτισμός είναι ένα φαινόμενο το οποίο παρατηρείται σε μικρούς καιμεγάλους, ανεξαρτήτως ηλικίας, καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου αλλά ακόμη πιοέντονα κατά την περίοδο των γιορτών. Αυτό συμβαίνει, ίσως γιατί οι άνθρωποιψάχνουμε ευκαιρίες για να βιώσουμε έντονα συναισθήματα, ξεφεύγοντας με αυτό τοντρόπο από τους καθημερινούς περιορισμούς, την τάξη, την οργάνωση ή το αυστηρόπρόγραμμα που μπορεί να ακολουθούμε. Μια από αυτές τις ευκαιρίες είναι και ηπερίοδος των Χριστουγέννων, μας ανέφερε η κ. Χριστοδούλου. Παρόλα αυτά, τηνπερίοδο των γιορτών επικρατεί ένα αίσθημα ανησυχίας και βιασύνης στουςμεγάλους. Προσπαθούν να τα έχουν όλα έτοιμα για τις γιορτές, να κάνουν ταΧριστουγεννιάτικα τους ψώνια με βιασύνη και άγχος, και να αγοράσουν πολλά ή καιακριβά δώρα για όλους.
Αυτή η συμπεριφορά όμως εύκολα μπορεί να μεταδοθεί και στα παιδιά, αφού μέσω της κοινωνικής μάθησης, βλέπουν, μαθαίνουν και μιμούνται. Βλέποντας την κοινωνία στην οποία μεγαλώνουν να εξαρτάται τόσο πολύ από τα υλικά αγαθά, από τη ποσότητα και την αξία τους, μέσα από το χρόνο, μαθαίνουν ότι αυτό έχει σημασία για την ύπαρξή τους, όπως μας δήλωσε η κ. Ευέλθοντος. Και συνέχισε προσθέτοντας ότι δυστυχώς, έχουμε μάθει στα παιδιά μας ότι ο Άγιος Βασίλης θα φέρει πολλά και ακριβά δώρα. Ως αποτέλεσμα αυτού, παρατηρώντας τη συμπεριφορά των υπερκαταναλωτικών ανθρώπων γύρω τους στις γιορτές, γίνονται και οι ίδιοι υπερκαταναλωτικοί.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ.
Καθοριστικό ρόλοστον υπερκαταναλωτισμό διαδραματίζουν και οι εορταστικές διαφημίσεις οι οποίεςμας βομβαρδίζουν, προκειμένου να αποκτήσουμε συγκεκριμένα προϊόντα και αγαθά.Ενώ, ακόμα πιο ευάλωτα φαίνεται να είναι τα παιδιά αφού δεν είναι σε θέση ακόμηνα έχουν κριτική σκέψη και ως εκ τούτου, υποσυνείδητα απορροφούν πολύ πιοεύκολα τα μηνύματα των διαφημίσεων και αυτά μετατρέπονται στα «θέλω» τους.
Επιπλέον, μέσα από τις διαφημίσεις η φιγούρα του Άγιου Βασίλη έχει μετατραπεί σε είδωλο υπερκαταναλωτισμού, αφού είναι πρωταγωνιστής σε όλες τις διαφημίσεις με μόνη του δουλειά να φέρνει δώρα στα φρόνιμα παιδιά.
Οι πιο πάνωσυμπεριφορές που παρατηρούνται εξ αιτίας του υπερκαταναλωτισμού έχουνεπισκιάσει το πραγματικό νόημα των Χριστουγέννων κι αυτό που πραγματικάχρειάζεται να πράξουμε και έχουμε ανάγκη, όπως μας είπε η κ. Χριστοδούλου,είναι να αποκτήσουμε περισσότερη αυτογνωσία και σωστή αντίληψη των πραγμάτων.Αν και τα παιδιά ίσως να γνωρίζουν από το σχολείο τι γιορτάζουμε ταΧριστούγεννα και ποια πρέπει να είναι τα πραγματικά μηνύματα των γιορτών, οιγονείς είναι υπεύθυνοι να «δείξουν» με την στάση και συμπεριφορά τους σταπαιδιά, ότι όντως γιορτάζουμε τη γέννηση του Χριστού και ότι όντως αυτές είναιμέρες αγάπης και προσφοράς. Μόνο έτσι τα παιδιά θα γνωρίσουν, θα βιώσουν και θανιώσουν τα πραγματικά μηνύματα των γιορτών. Αλλιώς, οι γιορτές θα είναι γιααυτά, δώρα και παιχνίδια, επισκέψεις και φαγητό. Ότι δηλαδή έχουν καταντήσει οιμέρες των Χριστουγέννων να σημαίνουν για τους μεγάλους, μας είπε χαρακτηριστικάη κ. Ευελθόντος.
ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΜΕ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ.
Αναμφίβολα, ο σκοπός δεν είναι να μην στολίσουμε το σπίτι μας με λαμπιόνια και με ελαφάκια ή ξωτικά, ή να μην χαρούμε τον στολισμό στους δρόμους και στα Χριστουγεννιάτικα χωριά. Ο σκοπός δεν είναι να μην απολαύσουμε τις γιορτές. Για να προστατεύσουμε όμως τον εαυτό μας από φαινόμενα όπως τον υπερκαταναλωτισμό μπορούμε να κάνουμε από την αρχή ένα πρόγραμμα και να φτιάξουμε μια λίστα με τις προτεραιότητες μας. Επιπλέον, μπορούμε να εμπλακούμε σε φιλανθρωπικές δραστηριότητες, έτσι ώστε να ευαισθητοποιηθούμε και να αυξάνουμε την ενσυνειδητότητά μας. Με αυτό τον τρόπο, θα αντιληφθούμε και θα κατανοήσουμε τι πραγματικά αξίζει κι έχει νόημα στη ζωή.
Άλλωστε, η μαγεία των Χριστουγέννων είναι πως μας δίνεται η ευκαιρία να περάσουμε ποιοτικό χρόνο μαζί με την οικογένεια και τα αγαπημένα μας πρόσωπα, να απολαύσουμε και να χαρούμε όλοι μαζί τους στολισμούς. Είναι πως στολίζουμε το σπίτι μας όλοι μαζί με Χριστουγεννιάτικα τραγούδια και χορό δημιουργώντας έτσι αναμνήσεις που κρατάνε μια ζωή. Η μαγεία δεν βρίσκεται στα ακριβά και στα πολλά δώρα, αλλά σε κάτι που προσφέρω για να κάνω τον άλλο χαρούμενο.
Εάν ως κοινωνία,καταφέρουμε να βιώσουμε αυτού του είδους την χριστουγεννιάτικη μαγεία, τέτοιαθα την βιώσουν και τα παιδιά μας. Άλλωστε, όταν τα παιδιά μας ξέρουν τιπραγματικά είναι σημαντικό στη ζωή, δεν χρειάζεται να ανησυχούμε για τονυπερκαταναλωτισμό.
